خبرگزاری فارس-اردبیل| مریم محرمی: در روزهایی که ظرفیت اقتصاد کشور به گونه‌ای است که همه جوانان نمی‌توانند در مشاغل دولتی مشغول کار شوند، بهترین کار برای رونق تولید و کمک به کاهش میزان بیکاری کشور حرکت هدفمند در مسیر تولید و اشتغال‌زایی و کارآفرینی است.
برای حرکت در مسیر اقتصادی نیازمند یک حرکت جهادی از سوی جوانان آماده به کار هستیم. برخی تصور می‌کنند جهاد صرفاً خدمت در جبهه و جنگ است اما جهاد می‌تواند در تلاش برای پیشرفت و آبادانی کشور هم خلاصه شود مثلا ایجاد یک خط تولید و به‌کارگیری جوانان جویای کار در جای خود جهاد در راه میهن است.
هزاران جوان وطن‌دوست با تمام توان و گاه دست خالی برای خوداتکایی ایران‌مان تلاش کردند و همچنان هم تلاش می‌کنند، نمونه این جوانان محمود خروشی فارغ التحصیل رشته گیاهان دارویی مقطع کارشناسی دانشگاه محقق اردبیلی است. وی ریاست هیئت‌مدیره شرکت دانش‌بنیان آژیانه اردبیل از شرکت‌های مستقر در مرکز رشد جهاد دانشگاهی استان اردبیل را به عهده دارد.
خروشی بعد از اتمام دوره کارشناسی وارد حوزه پژوهشی گیاهان دارویی شده و با بهره‌گیری از علم اساتید برجسته به نتایج ارزنده‌ای در جهت تهیه و تولید مواد اولیه طب سنتی به‌خصوص داروهای وابسته گیاهان دارویی به کمک متابولیت‌های ثانویه و با استفاده از فناوری نانو رسیده است.
این جوان جویای علم، متولد سال ۱۳۶۴ در شهر اردبیل است که مقطع ابتدایی را در مدرسه دولتی ومقطع راهنمایی و دبیرستان را در مدرسه تیزهوشان سپری کرده و بعد از آن موفق به گذراندن کارشناسی گیاهان دارویی و ارشد علوم تربیتی می‌شود. برای آشنایی با این جوان اردبیلی گفت‌‌وگویی را با وی انجام دادیم.
از مقالات پژوهشی تا ارائه خدمات کشاورزی
فارس: چه فعالیت‌هایی را در حوزه پژوهش داشتید؟
خروشی: بعد از فارغ‌التحصیلی در زمینه کشاورزی شرکتی به ثبت رساندیم که با وجود متخصصان حوزه کشاورزی تمامی خدمات مرتبط با کشاورزی در این شرکت انجام می‌شود. حین این کار من وارد حوزه آموزشی شدم و پس از گذشت چند سال که به سِمت معاونت فعالیت می‌کردم به درجه مدیریت دبیرستان مقطع متوسطه دوره اول ارتقا یافتم. در این مدت بحث‌های پژوهشی را نیز با جدیت تمام پیگیری می‌کردم.
تاکنون در زمینه‌های کشاورزی و گیاهان دارویی بیش از پنج مقاله ISI و ۳۰ مقاله در سطح کنفرانسی و همایشی که همه آن‌ها نمایه شده ISC مقالات پژوهشی هستند را نوشته‌ام و پنج جلد کتاب در زمینه گیاهان دارویی و داروهای گیاهی تالیف کردم، ناگفته نماند که در این بین چهار جلد کتاب توسط انتشارات جهاد دانشگاهی و یک جلد توسط انتشارات راشدین تهران منتشر شده است. در حوزه آموزشی هم تا کنون چهار مقاله که ۲ مقاله به صورت مجله و ۲ مقاله در سطح کنفرانسی ISC تحریر کردم.
بعد از اینکه در حوزه کشاورزی پروانه خود را از سازمان نظام مهندسی اخذ کردیم، ۲ مرکز خدمات تخصصی و غیر دولتی را در سطح کشور به ثبت رساندیم که هر دو در استان یکی در شهرستان اردبیل و دیگری در شهرستان نمین فعال هستند. فعالیت‌هایی را که در این شرکت انجام می‌شود شامل نقشه برداری، ارائه خدمات‌های مختلف از جمله پیمایش مسیرها و بروکراسی‌های اداری برای اخذ مجوزهای مختلف مثل مجوزهای محصولات ارگانیک کشاورزی، مشاوره و احداث کارگاه‌ها و نهادهای اقتصادی کشاورزی، گلخانه‌ها و محصولات فرآوری شده کشاورزی است. ما حتی در این بین پلاک‌گذاری ماشین‌های کشاورزی را نیز انجام می‌دهیم که جز رزومه‌های شرکت به شمار می‌آید.
تجاری‌سازی قطره ضد سینوزیت تا تلاش برای درمان فیبرم رحم زنان
فارس: چطور شد به رشته گیاهان دارویی علاقه‌مند شدید؟
خروشی: در واقع علاقه به زیر شاخه‌های علوم‌تجربی، شیمی و زیست‌شناسی باعث شد بعد از گذراندن دوران دبیرستان در دانشگاه وارد رشته گیاهان دارویی شوم، هر چند آن زمان ظرفیت پذیرش رشته گیاهان دارویی در دانشگاه‌ها علی‌رغم خواهان زیاد، کم بود ولی با تلاش وارد این رشته شدم، اطلاعاتی در خصوص این رشته داشتم و می‌دانستم که گیاهان دارویی در راستای درمان فعالیت دارد ولی مرتبط با کادر درمان و ارتباط رو در رو با بیمار را ندارد.
بعد از شروع تحصیلات و به واسطه حضور در همایش‌ها، جشنواره‌ها، سمینارها و حوزه‌های پزشکی، گیاهان دارویی و تخصص‌های مرتبط با آن دوستان خوبی پیدا کردم و این باعث شد به سمت ثبت شرکت دانش بنیان بروم. سال ۹۲ به اتفاق دوستان با مرکز رشد گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی استان اردبیل آشنا شدیم و همین آشنایی سرآغازی برای فعالیت گسترده ما شد.
بعد از آشنایی با این مرکز، در ابتدا تیم تخصصی حوزه گیاهان دارویی و داروهای گیاهی را با حضور اساتید مجرب استان دکتر ارزانلو، دکتر احتشام نیا، دکتر عزیزی و دکتر اسبقیان تشکیل دادیم و با تشکیل این تیم به صورت رسمی وارد مرکز رشد جهاد دانشگاهی اردبیل شدیم، به مرور تیم تخصصی حوزه کشاورزی را هم تشکیل و به این مبحث هم ورود کردیم.
شرکت دانش بنیان ما تاکنون توانسته ۲ محصول را به مرحله تجاری‌سازی برساند که یکی از این محصولات قطره گیاهی ضد سینوزیت برای درمان بیماری سینوزیت، دومین محصول کپسول گیاهی ضد التهاب استخوان زینکوپر است. محصول سوم که تقریبا تمام کارهای مطالعاتی اولیه آن انجام شده است و وارد فاز فرمولاسیون شد شیافی برای درمان فیبرم رحم زنان است.
تولید قطره «دامپرلی» دارویی طبیعی برای درمان سینوزیت/ درمان بیماری التهابات استخوانی به دست جوانان اردبیلی
فارس: ایده تولید چنین محصولاتی چطور به ذهن شما رسید؟
خروشی: شیوع بیماری سینوزیت در بسیاری از مناطق دنیا به ویژه مناطق سردسیری هم‌چون استان اردبیل و نبود داروی خاص جهت درمان می‌طلبید تا گامی در این زمینه برداشته شود، عدم وجود داروی خاص جهت درمان این بیماری و استفاده مکرر از آنتی بیوتیک‌ها و سایر شستشوها در کنار هزینه‌های زیاد، باعث می‌شود بیمار در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها مصونیت دارویی پیدا کند و برای درمان سایر بیماری‌های نشات گرفته از بیماری‌های ویروسی دچار مشکل شود، همین مهم‌ترین دلیل برای تولید داروی خاص برای درمان سینوزیت است.
در کنار این برای درمان سینوزیت مزمن عمل جراحی پیشنهاد می‌شود که این کار هم عوارض و همچنین هزینه‌های بسیار سنگینی برای بیماران دارد، لذا در درمان بر آن شدیم تا دارویی با کمترین عوارض و کاملا طبیعی در جهت درمان این عارضه با هزینه‌ای بسیار پایین وعدم ایجاد مقاومت درمانی در بدن را بسازیم.
قطره «دامپرلی» دارویی طبیعی و برگرفته از گیاهان دارویی از جمله سیاهدانه، رزماری و زیتون است که دارای خاصیت ضدمیکروبی و ضدباکتریایی بوده و موجب گشادی رگ‌ها، رفع احتقان، خلط آوری، دفع عفونت و در نهایت موجب تخلیه سینوس‌ها از عوامل بیماری زا می‌شود.
اگر بخواهم بیشتر در مورد این دارو توضیح بدهم باید بگویم این دارو خاصیت قوی آنتی‌بیوتیکی دارد و موجب تخلیه سینوس‌ها می‌شود، دارو به مدت ۶ ماه از ورود میکروارگانیسم‌های عامل سینوزیت جلوگیری می‌کند. داروی شرکت ما مشابه خارجی ندارد، و در سال ۲۰۱۷ موفق به اخذ مجوز IRCT از سازمان بهداشت جهانی شد. با توجه به اینکه بیماری سینوزیت مکان خاصی ندارد و همه مردم در هر کشوری می‌توانند مبتلا شوند داروی تولیدی ما در کنار درمان، در بُعد اقتصادی و ارزآوری برای کشورمان هم نقش آفرینی خواهد کرد.
منطقه ما و همچنین شمالغرب و کشورهای همسایه جزو مناطق سردسیر هستند و اکثر افراد به ویژه افراد مسن معمولا با افزایش سن دچار التهابات استخوانی، دردهای آلتروئیدی و دردهای استخوانی می‌شوند که این مورد موجب شد ما به فکر تولید داروی گیاهی برای درمان این بیماری باشیم. البته برای درمان بیماری التهابات استخوانی داروی خارجی وجود دارد ولی ما این محصول را توانستیم بومی‌سازی کنیم و علاوه بر آن عوارض و معایبی را که داروی خارجی داشت نیز برطرف کردیم.
مواد اولیه این محصول در کشور و حتی در خود استان ما موجود است و خوشبختانه تولید مواد اولیه این محصول اشتغال‌زایی برای جوانان استان‌مان را به‌همراه دارد. تولید این محصول موجب می‌شود هزینه‌های اولیه ساخت دارو در مقایسه با محصول خارجی به شدت کاهش یابد، محصول مشابه خارجی عوارضی را برای معده ایجاد می‌کند که ما برای برطرف کردن این مشکل از متابولیت‌های ثانویه شیرین بیان استفاده کردیم.
این محصول نیز مانند محصول دامپرلی می‌تواند برای کشور و حتی استان خود بعد صادرات ارزآوری خوبی داشته باشد و همچنین موجب اشتغال‌زایی نیز شود.
محصول سوم ما در مورد شیاف فیبرم رحم زنان است، فیبروم رحم یکی از بیماری‌های شایع در میان زنان است که علت اصلی آن شناخته نشده و بیشترین شکایت زنان در بیمارستان‌ها به علت همین بیماری است، برای درمان این بیماری عمل‌های جراحی با هزینه بالای پیشنهاد می‌شود که همین عمل جراحی نیز مشکلات بسیاری برای زنان ایجاد می‌کند بنابراین برای کاهش هزینه‌ها به فکر راهکاری افتادیم تا بتوانیم این بیماری را درمان کنیم.
مطالعات کتابخانه‌ای برای تولید این محصول به اتمام رسیده و در حال حاضر در مرحله فرمولاسیون است که بعد از اتمام این مرحله وارد کد اخلاق می‌شود و کارآزمایی‌های بالینی آن شروع خواهد شد.
محصولات تولیدی خود را با پیشرفت‌های علمی بروز می‌کنیم
فارس: چشم انداز شما برای تولید چیست و برای چند نفر اشتغال‌زایی کردید؟
خروشی: ما تا الان بحث تحقیق و توسعه را پیش بردیم و برای اینکه با پیشرفت‌های بروز شده سازگار باشیم به تحقیق و توسعه ادامه می‌دهیم تا با شرایط موجود سازگار باشیم و محصولات تولیدی خود را با پیشرفت‌های علمی بروز کنیم. هدف اصلی ما تحقیق و توسعه است و این‌طور نیست که محصولاتی مثل دامپرلی و زینکوپر را تولید کنیم و به دنبال بهبود آن نباشیم ما قصد داریم تحقیق و توسعه را همچنان با قدرت ادامه دهیم.
تصمیم داریم خیلی وارد بحث تولید نشویم بلکه تولید این محصولات را به افراد متخصص این حوزه بسپاریم، معمولا با شرکت‌ها و کارخانه‌های بروز و نام آشنای ایران قرار داد می‌بندیم تا این محصولات را به صورت کاملا تخصصی تولید و به شکل گسترده ارائه کنند. مطمئن هستیم که تولید و ارائه محصولات مختلف دارویی و درمانی به بیماران، به وضع اقتصادی استان و کشور نیز کمک خواهد کرد و ارز آوری بسیار خوبی خواهد داشت.
ظرفیت گیاهان دارویی باید گفته شود
فارس: جایگاه گیاهان دارویی در کشور ما و سایر کشورها چگونه است؟
خروشی: امروزه گیاهان دارویی توانسته جایگاه خود را در ایران پیدا کند و حتی کشورهای اروپایی به این نتیجه رسیده‌اند که درمان با طب سنتی و گیاهان دارویی موثرتر و کم عوارض تر از سایر داروهای شیمیایی است. کشورهای آلمان و حتی چین به شدت در حوزه گیاهان دارویی فعال هستند و این رشته را نه تنها رقیب درمان نمی‌دانند بلکه از آن به عنوان مکمل و تکمیل کننده درمان یاد می‌کنند.
ایران به تازگی وارد این حوزه شده است اما با وجود فعالیت‌هایی گسترده و حتی تاثیرات گیاهان دارویی را در درمان شاخه‌های کرونا، اکثر طب مدرن و پزشکان مدرن تعامل و رغبتی به این رشته ندارند لذا احساس می‌کنم تعریف مناسب و دقیق از گیاهان دارویی و داروهای گیاهی در ایران بیان نشده است.
ما فرآورده‌های مناسبی را هم از گیاهان دارویی نداریم و اکثر این گیاهان دارویی به شکل خام‌فروشی فروخته می‌شوند که این در جای خود یک ضعف به شمار می‌آید. به ویژه گیاهان دارویی از استان ما به شکل خام به سایر کشورها مثل ترکیه صادر شده و بعد از فرآوری با هزینه گزاف وارد کشور می‌شود بنابراین اگر چنان‌چه بر روی فرآوری گیاهان دارویی و به طبع آن داروهای وابسته به گیاهان دارویی کار شود می‌تواند زمینه را برای اشتغال و حتی ارزآوری نیز فراهم کند.
مورد بعدی مردم، گیاهان دارویی را به صورت دمنوش تهیه می‌کنند و گاها ترکیب را هم نمی‌شناسند که برای شناساندن این گیاهان دارویی به مردم باید آموزش‌های لازم صورت بگیرد و این‌جا مسئولان باید پای کار بیایند.
مراجعی مثل دانشگاه‌های علوم پزشکی رشته گیاهان دارویی و محصولات ارائه شده را قبول کنند تا اینکه این رشته نیز جایگاه خود را در کشور بدست آورد و مردم نیز آموزش های لازم را از طریق رسانه‌های جمعی ببینند.
بروکراسی اداری استان اردبیل کمرشکن است
فارس: در مواجه با مشکلات چه راهکاری را بکار گرفتید؟
خروشی: عمده‌ترین مشکلی که ما با آن مواجه هستیم بحث بروکراسی پیچیده اداری استان اردبیل است، بروکراسی اردبیل گاها کمرشکن می‌شود. تیم ما در مقابل چنین مشکلاتی صبوری را به کار گرفته و همچنان کار خود را با قوت ادامه می‌دهد. سعی می‌کنیم در ابتدا مشکل را در اتاق فکر بررسی و سپس با مسئولان ذی‌ربط و افرادی که با آن‌ها در ارتباط هستیم مذاکرات تخصصی را انجام دهیم.
حلقه گمشده بین صنعت، فناوری و دانشگاه را پیدا کردیم
فارس: راز موفقیت شما در چیست؟
خروشی: ما برای رسیدن به موفقیت از متخصصان این حوزه استفاده کردیم و افرادی را به کار گرفتیم که فارغ التحصیلان این رشته هستند در واقع ما حلقه گمشده بین صنعت، فناوری و دانشگاه را پیدا کردیم و توانستیم بین صنعت، فناوری و دانشگاه ارتباط برقرار کنیم. توانستیم فارغ التحصیلانی را که اطلاعات بروزی دارند را وارد حوزه فناوری و صنعت کنیم و تیم‌سازی در بحث‌های فنی را بر اساس نوع ایده، نوع فعالیت و نوع محصولی که ارائه می‌دهیم را تشکیل دادیم و کار را پیش بردیم.
علت بعدی موفقیت ما استفاده از ظرفیت‌های استان از صفر تا صد قضیه یعنی از بحث مواد اولیه در بحث کشاورزی بود. در تمامی ابعاد از بُعد مواد اولیه و هم از بُعد نیروی انسانی و در حوزه‌های اقتصادی، کشاورزی و دارویی از ظرفیت‌های استان استفاده کردیم.
حمایت از ایده‌های جوانان در اولویت باشد
فارس: از مسئولان چه انتظاری دارید؟
خروشی: بحثی که به عنوان فناوری ارائه می‌شود به ویژه توسط جوانان، بحث حمایت‌ها است و بیشترین حمایت مورد نیاز، حمایت از ایده‌های‌‌های جوانان می‌باشد. اگر مسئولان همین بروکراسی‌های اداری را برای فناوران تسهیل کنند این کار می‌تواند بسیار مفید واقع شود. همچنین حمایت مادی هم بسیار موثر خواهد بود ولی مهم‌تر از آن در ابتدای کار تسهیل کار در اولویت است. مسئولان باید با دید مثبت نگاه کنند یعنی فناوری که توسط فناوران ارائه می‌شود آن فناوری را بروز بدانند و قبول کنند این می‌تواند در پیشبرد فناوری موثر باشد.
مسئولان باید فرآیندی را در نظر بگیرند که مردم و مسئولان از محصولات فناوری استان و کشوربهره بگیرند تا مصرف محصولات وارداتی استفاده کنند.
جوانان ایده‌های خود را پرورش دهند
فارس: چه توصیه‌ای به جوانان دارید؟
خروشی: جوانان بایستی هر ایده‌ای را که دارند بتوانند پرورش دهند چرا که از نظر من هر ایده‌ای قابلیت تجاری سازی را دارد. جوانان باید از مشاوران متخصص نهایت استفاده را کنند و ایده خود را از مرحله خام به پختگی برسانند.
همچنین آن‌ها باید در این مسیر صبور باشند ودر برابر بروکراسی‌های اداری، اخذ مجوز و یا هر فعالیت دیگر سریع کناره‌گیری نکنند، خود را نبازند بلکه با سعی و تلاش با مشکلات روبرو شوند و با آن‌ها مقابله کنند.
این بهترین تجربه برای جوانان می‌تواند باشد چرا که در مراحل بعدی می‌توانند با تجربه‌ای که بدست آوردند مشکلات را به راحتی حل کنند. جوانان سعی کنند در مجامع علمی از جمله سمینارها، جشنواره‌ها، همایش‌ها حضور داشته باشند و سطح علمی خود را همواره بالا ببرند.
به گزارش خبرگزاری فارس از اردبیل، از آنجایی‌که سال جاری نیز از سوی مقام معظم رهبری به عنوان سال «تولید؛ دانش بنیان و اشتغال‌آفرین» نام‌گذاری شده است لذا انتظار می‌رود که مسئولان استانی و کشوری با فراهم‌سازی شرایط مناسب برای فعالیت این شرکت‌های دانش‌بنیان که متشکل از جوانان خلاق و مبتکر هستند زمینه تحقق شعار سال را بیش از پیش فراهم سازند.
